ขึ้นฉ่าย เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปยุโรป และอเมริกาเหนือ เช่น ประเทศสวีเดน แอลจีเรีย และประเทศอียิปต์ แต่อีกข้อมูลหนึ่งเชื่อกันว่าถิ่นกำเนิดดั้งเดิมของขึ้นฉ่ายอยู่ในทวีปเอเชีย ได้แก่ ในประเทศจีน

และเขตอบอุ่นในแถบเอเชียตะวันออก สำหรับในประเทศไทย ปัจจุบันที่นิยมปลูกมีอยู่กัน 2 ชนิด คือ ชนิดต้นเล็ก ซึ่งปลูกกันมาดั้งเดิม เป็นพันธุ์พื้นเมือง ซึ่งนำเข้ามาจากประเทศจีน เรียกว่า ขึ้นฉ่ายจีน ส่วนอีกชนิดหนึ่งมีขนาดของต้นสูงใหญ่กว่า ก้านใบยาวแข็ง เรียกว่า ขึ้นฉ่ายเทศ หรือขึ้นฉ่ายฝรั่ง คาดว่าเพิ่งนำเข้ามาปลูกในประเทศไทยเมื่อไม่นานมานี้

สายพันธุ์ของขึ้นฉ่ายนั้น มีอยู่ 2 สายพันธุ์ คือ ขึ้นฉ่ายฝรั่ง และขึ้นฉ่ายจีน

ขึ้นฉ่ายฝรั่ง : ลักษณะต้นจะอวบใหญ่มาก ลำต้นมีความสูงประมาณ 40-60 เซนติเมตร ลำต้นขาวใบเหลืองอมเขียว

ขึ้นฉ่ายจีน : จะมีขนาดของลำต้นที่เล็กกว่า มีความสูงประมาณ 30 เซนติเมตร และใบค่อนข้างแก่ ส่วนลักษณะส่วนอื่น ๆ จะค่อนข้างเหมือนกัน

ขึ้นฉ่าย จัดเป็นพืชล้มลุก อายุ 1-2 ปี มีกลิ่นหอมฉุน ลำต้นกลวงกลม ต้นสูง 30-60 เซนติเมตร (ตามสายพันธุ์) เป็นใบรวม มีใบย่อย 2-3 คู่ ก้านใบรวม อาจยาวได้ถึง 36-45 เซนติเมตร ใบย่อยที่อยู่ชั้นล่าง มีก้านใบยาวกว่าใบย่อยที่อยู่บนสุด ใบย่อยกว้าง 5 เซนติเมตร ขอบใบแยก เป็นแฉกลึก แต่ละแฉก เป็นรูปสามเหลี่ยม ดอกมีขนาดเล็ก สีขาว ช่อดอกคล้ายซี่ร่ม ยอดดอก แผ่เป็นรัศมี ดอกเล็กเป็นแบบสมบูรณ์เพศ ผลมีลักษณะกลมยาวประมาณ 1.5 มิลลิเมตร มีสีน้ำตาล มีกลิ่นหอม

ประโยชน์ผักขึ้นฉ่าย และสรรพคุณ

ป้องกันการอักเสบ เนื่องจากมีฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) สารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยต้านการอักเสบ ส่งเสริมการทำงานของภูมิคุ้มกัน ลดการอักเสบในกลุ่มโรคลูปัส (Lupus) รูมาตอยด์ หอบหืด โรคปอด และช่วยบรรเทาอาการปวดตามข้อ ปวดศีรษะ ปวดท้องประจำเดือน รวมถึงช่วยป้องกัน และลดความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง

ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด หากไม่แน่ใจว่าระดับน้ำตาลในเลือดของตนเองสูงหรือไม่ 

ช่วยลดไขมันในเลือด โคเลสเตอรอล ไตรกลีเซอไรด์ ป้องกันภาวะความดันโลหิตสูง และโรคหลอดเลือดหัวใจ 

มีสารฟลาไลด์ (Phthalide) ที่ส่งผลต่อการทำงานของหลอดเลือด ช่วยให้หลอดเลือดขยายตัวได้ดี ทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้น ป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ

ช่วยขับปัสสาวะ และป้องกันการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ

บทความแนะนำ

• กระเทียม สมุนไพร พืชสารพัดประโยชน์ สรรพคุณ โทษ เป็นอย่างไร
• ลดน้ำหนักให้ได้ผลด้วย Intermittent Fasting (IF)

มีกากใย และสารต้านอนูมูลอิสระ ที่เป็นผลดีต่อระบบทางเดินอาหาร ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคกระเพาะ แผลในกระเพาะอาหาร ช่วยย่อยอาหาร ช่วยขับลม บรรเทาอาการท้องอืด แน่นท้อง สำหรับคนที่ต้องการบรรเทาอาการท้องอืด แน่นท้อง ถ่ายยาก 

บำรุงร่างกาย บำรุงตับ และไต

มีสารสำคัญ ที่มีฤทธิ์กล่อมประสาท ช่วยให้ผ่อนคลาย นอนหลับได้ดีขึ้น

สามารถนำมาเป็นพืชแต่งกลิ่นในอาหาร ช่วยให้เจริญอาหาร

ในเมล็ดขึ้นฉ่าย มีน้ำมันหอมระเหย ช่วยในการขับลม และนำไปสกัด ใช้ไล่ยุงได้

อ่านบทความข่าวสารอื่น ๆ เพิ่มเติมได้ที่ ouraymeyers.com อัพเดตทุกสัปดาห์